بخش شانزدهم: افعال و زمان‌ها در زبان هندی

از این به بعد قصد داریم در مورد افعال و زمان‌ها و نحوه‌ی ساختن افعال در زمان‌های گوناگون بحث کنیم. پس ابتدا در این درس دو چیز بسیار ساده را خواهیم آموخت.

1- تشخیص مصدر.

2- تشخیص ریشه‌ی فعل از روی مصدر.

مصدر: مصدر در زبان هندی همیشه به «نا Naa» ختم می‌شود.

مثال:

جانا : Jaanaa : رفتن

بُلنا : Bolnaa : گفتن

ریشه: اگر «Naa» را از انتهای مصدر حذف کنیم، ریشه‌ی فعل به دست می‌آید.

مثال:

مصدر: Jaanaa

Jaa + naa = Jaanaa

حال اگر «Naa» را از مصدر حذف کنیم «Jaa» باقی می‌ماند:

جا : Jaa : برو

مصدر: Bolnaa

Bol  + naa = Bolnaa

حال اگر «Naa» را از مصدر حذف کنیم «Bol» باقی می‌ماند:

بُل : Bol : بگو

مثال‌های بیش‌تر:

آنا : Aanaa : آمدن

Aa + naa = Aanaa

ریشه:

آ : Aa : بیا

خانا : Khaanaa : خوردن

Khaa + naa = Khaanaa

ریشه:

خا : Khaa : بخور

چاهنا : Chaahnaa : خواستن

Chaah + naa = Chaahnaa

ریشه:

چاه : Chaah : بخواه

خریدنا : Kharidnaa : خریدن

Kharid + naa = Kharidnaa

ریشه:

خرید : Kharid : بخر

بَنانا : Banaanaa : ساختن

Banaa + naa = Banaanaa

ریشه:

بَنا : Banaa : بساز

دِکنا : Dekhnaa : دیدن

Dekh + naa = Dekhnaa

ریشه:

دِک : Dekh : ببین

حال که یاد گرفتیم چگونه ریشه را از مصدر به دست بیاوریم، قصد داریم از طریق ریشه‌ی به دست آمده زمان حال(مضارع) را ایجاد کنیم و جملات با زمان حال بسازیم.

اجازه دهید قبل از هر چیز افعال «هستم، هستی، هست، هستیم، هستید، هستند» را در قالب یک مثال، برای حالت مفرد و جمع بررسی و صرف کنیم.

صرف برای حالت مفرد:

 Main hoon

مِ هوو.

من هستم.

Tu hai

توو هِ.

تو هستی.

Woh hai

وُه هِ.

او هست.

صرف برای حالت جمع:

 Hum hain

هَم هه.

ما هستیم.

Tum ho

توم هُ.

شما هستید.

Woh hain

وُه هه.

آن‌ها هستند.

نکته: برای ساخت زمان حال(مضارع) با توجه به نیاز، یکی از سه پسوند Taa، Ti یا Te را به ریشه اضافه می‌کنیم.

برای مفرد مذکر : Taa

برای مفرد مؤنث و جمع مؤنث : Ti

برای جمع مذکر: Te

نکته: پسوندهای فوق را می‌توان در فارسی معادل پیشوند «می» دانست.

یک مثال مرحله به مرحله‌ی ساده:

مصدر: Jaanaa به معنی «رفتن»

ساختار: Jaa + naa

ریشه: Jaa به معنی «برو»

حالت مضارع(مثلاً برای مفرد مذکر، اول شخص): taa + ریشه

پس می‌شود: Jaa + taa

نتیجه: Jaata به معنی «می‌روم»

نکته: ساختار زیر را می‌توانید به عنوان ساختار کلی برای ساخت جملات در زمان حال(مضارع) در نظر بگیرید(از چپ به راست بخوانید):

فعل + taa + ریشه : زمان حال(مفرد مذکر)

فعل + ti + ریشه : زمان حال(مفرد مؤنث و جمع مؤنث)

فعل + te + ریشه : زمان حال(جمع مذکر)

مثال:

حال در قالب یک مثال، مصدر Dekhnaa به معنی «دیدن» را در نظر می‌گیریم و مرحله به مرحله تمامی حالات مفرد و جمع را برای مذکر و مؤنث ایجاد می‌کنیم تا به صورت عملی این کار را تمرین کرده باشیم.

پس هدف ما ایجاد افعال «می‌بینم، می‌بینی، می‌بیند، می‌بینیم، می‌بینید، می‌بینند» برای جنس مذکر و مؤنث است.

مصدر: Dekhnaa (دیدن)

ساختار: Dekh + naa

ریشه: Dekh (ببین)

زمان حال: Dekh + taa/ti/te

مفرد مذکر

می‌بینم : Main dekhtaa hoon

می‌بینی : Tu dekhtaa hai

می‌بیند : Woh dekhtaa hai

مفرد مؤنث

می‌بینم : Main dekhti hoon

می‌بینی : Tu dekhti hai

می‌بیند : Woh dekhti hai

جمع مذکر

می‌بینیم : Hum dekhte hain

می‌بینید : Tum dekhte ho

می‌بینند : Woh dekhte hain

جمع مؤنث

می‌بینیم : Hum dekhti hain

می‌بینید : Tum dekhti ho

می‌بینند : Woh dekhti hain

تمرین: تمامی حالات «مفرد و جمع را برای مذکر و مؤنث» برای مصدر Banaanaa به معنی «ساختن» در زمان حال ایجاد کنید.